Ζενέ, Ζαν

(Jean Genet, Παρίσι 1910 – 1986). Γάλλος συγγραφέας και δραματουργός. Ήταν γιος αγνώστου πατρός και η μητέρα του τον εγκατέλειψε μερικούς μήνες μετά τη γέννησή του. Γρήγορα επιδόθηκε σε μικροεγκλήματα που τον οδήγησαν στο αναμορφωτήριο του Μετρέ. Δραπέτευσε και κατατάχθηκε στη Λεγεώνα των Ξένων, όπου υπηρέτησε δύο χρόνια. Ύστερα από νέα σύλληψή του, άρχισε να γράφει στη φυλακή περιγράφοντας με λιτή ωμότητα την εμπειρία του από τον υπόκοσμο. Η ανελέητη ειλικρινής αφήγηση αυτής της αποκρουστικής πραγματικότητας του ενέπνευσε σελίδες ποιητικής ομορφιάς στο Ημερολόγιο του κλέφτη (1949). Στο θέατρο ο Ζ. εμφανίστηκε με ένα μονόπρακτο, τις Υπηρέτριες (1947), που σκηνοθέτησε ο Ζουβέ, ο οποίος προσπάθησε να μετριάσει την ωμότητα του έργου με μια εξαιρετικά εκλεπτυσμένη και αισθητική ερμηνεία. Θορυβώδης και αντιφατική υπήρξε πάντως η αντίδραση του κοινού και των κριτικών, οι οποίοι βρέθηκαν σε αμηχανία μπροστά σε ένα έργο που θεωρήθηκε το εγκώμιο του φόνου, όσο και αν εκφραζόταν σε μια γλώσσα προσεγμένη και υποβλητική. Το μονόπρακτο που ακολούθησε, Υψηλή Επιτήρηση (1949), έχει επίσης ως θέμα τον κόσμο των αποβλήτων της κοινωνίας, τους οποίους ο Ζ. προβάλλει χωρίς καμιά επιείκεια, συμπάθεια ή καταισχύνη, αλλά με ένα είδος αθωότητας που αφοπλίζει. Από τα άλλα θεατρικά του αξιόλογα είναι: Το μπαλκόνι (1957) και Οι νέγροι (1959). Το 1963 εκδόθηκαν τα έργα Το ατελιέτου Αλμπέρτο Τζακομέτι και Τα παραβάν. Σκηνή από τη παράσταση του θεατρικού έργου «Το μπαλκόνι» του Γάλλου συγγραφέα και δραματουργού Ζαν Ζενέ (φωτ. ΑΠΕ).